1. Althensensors
  2. Sensor experts blog
  3. Druksensoren en drukmetingen
Kennis Meten van druk

Druksensoren en drukmetingen

Kees Bruijn Group Advisor
Datum: 5 juli 2024
Leestijd: 6 Minuten

Wanneer u druk wilt meten, kiest u natuurlijk een sensor die voldoet aan de gewenste nauwkeurigheid en het bereik waarin u geïnteresseerd bent. Hierbij is het belangrijk om te beseffen dat de piekdruk vaak veel hoger is dan de nominale druk, soms wel twee tot drie keer de maximale waarde tijdens normaal gebruik. Bij vloeistoffen kunt u te maken krijgen met waterslag: een korte, intense drukpuls die ontstaat wanneer een kraan plotseling wordt dichtgedraaid. De meeste sensoren kunnen hier slecht tegen. Controleer daarom altijd goed welke piekdrukken u in uw systeem kunt verwachten en wat een sensor aankan.

Wat is piekdruk en nominale druk?

De nominale druk, ook wel werkdruk genoemd, is de druk waarbij een systeem of een sensor normaal gesproken functioneert. Dit is de druk die u kunt verwachten tijdens regulier, dagelijks gebruik van het systeem. De specificaties van de meeste druksensoren zijn gebaseerd op deze nominale druk, omdat dit de meest voorkomende en consistente meting is.

Piekdruk
verwijst naar de maximale druk die een systeem of sensor gedurende een zeer korte tijd kan ervaren. Dit kan bijvoorbeeld optreden bij een plotselinge verandering in het systeem, zoals een klep die snel sluit of opent, wat leidt tot een kortstondige, hoge drukpiek. Deze druk kan vele malen hoger zijn dan de nominale druk, soms wel twee tot drie keer zo hoog.

Waarom deze begrippen zo belangrijk zijn:

Sensorselectie en bescherming: Bij het kiezen van een druksensor moet je niet alleen rekening houden met de nominale druk, maar ook met de mogelijke piekdrukken in je systeem. Een sensor die alleen geschikt is voor de nominale druk kan beschadigd raken of falen als hij wordt blootgesteld aan piekdrukken die buiten zijn specificaties liggen.

Systeemveiligheid: Begrip van zowel de nominale als de piekdruk is essentieel voor de veiligheid en betrouwbaarheid van een systeem. Als piekdrukken worden genegeerd, kan dit leiden tot catastrofale systeemstoringen, lekkages of zelfs explosies, vooral in systemen die met gevaarlijke of brandbare stoffen werken.

Onderhoud en levensduur: Sensoren en systemen die regelmatig aan piekdrukken worden blootgesteld, kunnen sneller minder nauwkeurig worden of onherstelbaar beschadigd raken. Door rekening te houden met deze drukken bij het ontwerp en de selectie van componenten, kun je de levensduur van het systeem verlengen en onderhoudskosten verminderen.

Regelgeving en naleving: In veel industrieën zijn er voorschriften die eisen stellen aan de maximale toelaatbare druk in systemen. Het weten van de nominale en piekdrukken helpt bij het naleven van deze regelgeving en het vermijden van boetes en juridische problemen.

Door zowel de nominale druk als de piekdruk te weten en te beheren, kun je ervoor zorgen dat je systeem veilig, betrouwbaar en efficiënt functioneert.

Verschillende manieren van drukmeting

Met piëzo-elektrische druksensoren

Piëzo-elektrische druksensoren zijn sensoren die mechanische druk omzetten in een elektrisch signaal door middel van het piëzo-elektrisch effect. Dit effect treedt op in bepaalde kristallen en keramische materialen die, wanneer ze mechanisch worden belast (bijvoorbeeld door druk of trillingen), een elektrische lading genereren. Wanneer mechanische druk wordt uitgeoefend op een piëzo-elektrisch materiaal, verplaatst de interne structuur van het materiaal zich zodanig dat er een elektrische lading ontstaat. Deze lading is evenredig met de uitgeoefende druk en kan worden gemeten om de grootte van de druk te bepalen. Veelgebruikte piëzo-elektrische materialen zijn kwarts, keramieken zoals loodzirkonaat-titanaat (PZT), en polymeren zoals PVDF (polyvinylideenfluoride).

Piëzo-elektrische sensoren zijn zeer gevoelig voor veranderingen in druk, wat nauwkeurige metingen mogelijk maakt. Ze hebben een snelle reactietijd en zijn daarom geschikt voor dynamische metingen zoals trillingen en schokken. Ze zijn robuust en kunnen extreme omgevingsomstandigheden doorstaan. Piëzo-elektrische sensoren worden o.a. toegepast in machines voor trillings-monitoring, kwaliteitscontrole, en in gereedschapsmachines en in de automobielindustrie voor het meten van druk in motoren, en uitlaatsystemen. Piëzo-elektrische sensoren kunnen gevoelig zijn voor temperatuurveranderingen, wat kan leiden tot onnauwkeurige metingen. Ze zijn minder geschikt voor statische of langdurige drukmetingen omdat de elektrische lading kan weglekken over tijd.

Met piëzo-resistieve- druksensoren

Er zijn verschillende manieren om druk te meten, waarbij piëzo-resistief matriaal, meestal silicium voor het membraan wordt gebruikt. Deze sensoren bevatten zo’n silicium membraan dat onder druk verbuigt, De mechanische vervorming veroorzaakt een verandering in de elektrische weerstand van het piezo-resistieve materiaal.. Deze weerstandsverandering wordt gemeten door een elektrisch circuit, meestal in de vorm van een brugschakeling (zoals een Wheatstone-brug), die de weerstand omzet in een spannings- of stroomverandering. Hoe dunner het silicium membraan, hoe lagere drukken u kunt detecteren. Deze sensoren zijn populair vanwege hun lage kosten en snelle responstijd, maar zijn kwetsbaar bij hoge drukpulsen. Waterslag kan bijvoorbeeld schade veroorzaken. Bij het werken met gevaarlijke stoffen is dit absoluut onacceptabel.

Hoe piëzo-resistieve druksensoren beschermen

Om de druk van agressieve en geleidende drukmedia te meten, wordt het siliciummembraan in een metalen capsule geplaatst met een metalen (meestal roestvrij staal of Inconel) scheidingsmembraan. De capsule wordt gevuld met siliconenolie onder hoog vacuüm. De druk die op het scheidingsmembraan wordt uitgeoefend, wordt dan hydraulisch overgebracht op het siliciummembraan.

Met capacitieve druksensoren

Bij capacitieve druksensoren zorgt de druk ervoor dat de afstand tussen twee condensatorplaten verkleint, waardoor de capaciteit verandert. Deze methode is zeer robuust en kan hoge drukken aan, maar deze sensoren zijn duurder en groter dan piëzo-sensoren, soms tot 25 keer zo groot.

Met rekstroken

Druksensoren met rekstroken, vergelijkbaar met load cells. Deze sensoren bestaan uit een metalen membraanmet rekstrookjes geschakeld in de vorm van een Wheatstone-brug,. Een rekstrookje is een sensor die wordt gebruikt om de vervorming (rek of druk) van een object te meten. Het bestaat uit een geleidend materiaal, vaak in de vorm van een dunne draad of folie, dat is gemonteerd op een flexibele basis. Wanneer het materiaal waarop het rekstrookje is aangebracht, vervormt door een uitgeoefende kracht, verandert de elektrische weerstand van het geleidend materiaal. Deze verandering in weerstand kan worden gemeten en gebruikt om de mate van vervorming te berekenen.

Verschillende soorten druksensoren

Het kiezen van de juiste druksensor hangt sterk af van de specifieke eisen van uw toepassing, zoals het drukbereik, nauwkeurigheid, omgeving, en veiligheidseisen. Door een goed begrip van de verschillende soorten druksensoren en hun toepassingsgebieden, kunt u een weloverwogen keuze maken die de prestaties en betrouwbaarheid van uw systeem optimaliseert. De keuze van de technologie hangt sterk af van de specifieke vereisten van uw toepassing, zoals drukbereik, nauwkeurigheid, omgeving en veiligheidsbehoeften. Elk van de onderstaande sensortypes kan é╬n of meerdere technologieën gebruiken, afhankelijk van de specifieke ontwerp- en prestatie-eisen.

Differentiële druksensoren

Differentiële druksensoren meten het verschil in druk tussen twee punten. Dit is nuttig voor toepassingen zoals het monitoren van filters, stroming door pijpen en niveaumetingen in tanks. Deze sensoren zijn essentieel in HVAC-systemen en in de olie- en gasindustrie om drukverschillen nauwkeurig te kunnen meten. Differentiële druksensoren kunnen gebruik maken van piëzo-resistieve, capacitieve of rekstrooktechnologieën, afhankelijk van de vereiste nauwkeurigheid en toepassing. Deze technologiën zijn gebruikelijk vanwege hun hoge nauwkeurigheid en stabiliteit.

Bekijk hier enkele voorbeelden
Low pressure sensors

Lage druksensoren

Lage druksensoren zijn ontworpen om zeer lage drukniveaus nauwkeurig te meten. Ze worden vaak gebruikt in toepassingen zoals weerstations, luchtkwaliteit monitoring, en medische apparaten zoals beademingsapparatuur. Deze sensoren bieden hoge resolutie en gevoeligheid voor subtiele drukveranderingen. Lage druksensoren maken vaak gebruik van capacitieve technologie vanwege de hoge gevoeligheid en nauwkeurigheid bij lage drukbereiken. Piëzo-resistieve technologie is minder geschikt in deze toepassingen.

Bekijk hier enkele voorbeelden
High precision pressure sensor

Hoog nauwkeurige druksensoren

Hoge nauwkeurigheid druksensoren leveren zeer precieze drukmetingen en worden gebruikt in laboratoria, kalibratieapparatuur en kritische industriële processen waar nauwkeurigheid van het grootste belang is. Ze hebben vaak een lage foutmarge en kunnen kleine drukveranderingen detecteren met hoge betrouwbaarheid.Voor hoge nauwkeurigheid zijn capacitieve, piezo-resistieve en rekstrooktechnologieën populair vanwege hun precisie en stabiliteit. Piëzo-elektrische technologie minder geschikt voor zeer nauwkeurige toepassingen vanwege de gevoeligheid voor temperatuur- en drukveranderingen.

Bekijk hier enkele voorbeelden

Intrinsiek veilige druksensoren

Intrinsiek veilige druksensoren zijn ontworpen voor gebruik in gevaarlijke omgevingen waar explosieve gassen of stoffen aanwezig kunnen zijn. Ze zijn gebouwd om veilig te werken zonder het risico van vonken of oververhitting, wat cruciaal is in de chemische, petrochemische en mijnbouwindustrie.

Bekijk hier enkele voorbeelden

Miniatuur druksensoren

Miniatuur druksensoren zijn zeer kleine sensoren die in krappe of moeilijk bereikbare ruimtes kunnen worden geïnstalleerd. Ze worden veel gebruikt in toepassingen zoals medische instrumenten, draagbare apparaten en compacte industriële machines. Ondanks hun kleine formaat bieden ze betrouwbare drukmetingen. Piëzo-resistieve sensoren zijn populair in miniatuursensoren vanwege hun compacte formaat en hoge responsiviteit. Capacitieve technologie kan ook worden gebruikt, maar is vaak moeilijker te miniaturiseren.

Bekijk hier enkele voorbeelden
Wireless pressure sensors

Wireless pressure sensors

Draadloze druksensoren bieden de flexibiliteit om drukmetingen op afstand te monitoren zonder bekabeling. Dit is ideaal voor moeilijk toegankelijke of mobiele toepassingen zoals transport, landbouw en slimme gebouwen. Ze kunnen data in real-time versturen naar centrale systemen voor analyse en monitoring. Draadloze druksensoren kunnen piëzo-resistieve, capacitieve of rekstrooktechnologieën gebruiken, afhankelijk van de vereiste nauwkeurigheid en toepassing. De draadloze component voegt extra flexibiliteit toe aan het sensordesign.

Bekijk hier enkele voorbeelden

Submersible en subsea druksensoren

Submersible druksensoren zijn ontworpen voor gebruik onder water, zoals in watermanagement, waterkwaliteit monitoring, en boeien. Subsea druksensoren zijn specifiek gebouwd voor de extreme omstandigheden van de diepzee en worden gebruikt in offshore olie- en gaswinning en mariene onderzoeksprojecten. Ze zijn bestand tegen hoge druk en corrosieve zeewateromgevingen. Deze sensoren maken vaak gebruik van piëzo-resistieve of rekstrooktechnologieën vanwege hun robuustheid en vermogen om hoge druk en corrosieve omgevingen te weerstaan. Capacitieve technologie kan ook worden gebruikt, maar is minder gebruikelijk onder water.

Bekijk hier enkele voorbeelden
Fiber optic pressure sensors

Fiber optische druksensoren

Fiber optische druksensoren maken gebruik van licht in glasvezelkabels om drukveranderingen te detecteren. Ze zijn immuun voor elektromagnetische storingen en zijn geschikt voor toepassingen in hoogspanningsomgevingen, medische apparatuur en structurele gezondheidsmonitoring. Deze sensoren bieden hoge nauwkeurigheid en betrouwbaarheid over lange afstanden. Fiber optische druksensoren gebruiken een geheel andere technologie gebaseerd op licht en glasvezels, waarmee ze zich onderscheiden van piëzo-elektrische, piezo-resistieve, capacitieve of rekstrookprincipes. Ze detecteren drukveranderingen door variaties in lichttransmissie in de vezel.

Bekijk hier enkele voorbeelden

Extra overwegingen bij de keuze van druksensoren

Bij het selecteren van een druksensor zijn er een aantal aanvullende overwegingen die u in uw overweging mee kunt nemen:

Omgevingsfactoren: Denk aan de temperatuur, vochtigheid en mogelijke aanwezigheid van corrosieve stoffen die invloed kunnen hebben op de prestaties en levensduur van de sensor.

Response tijd
: Afhankelijk van uw toepassing kan de snelheid waarmee een sensor op drukveranderingen reageert cruciaal zijn. Snellere sensoren zijn nodig voor dynamische toepassingen waar druk snel kan variëren.

Kalibratie en onderhoud
: Overweeg hoe gemakkelijk de sensor te kalibreren is en welke onderhoudsvereisten er zijn. Regelmatige kalibratie kan nodig zijn om nauwkeurige metingen te garanderen.

Compatibiliteit met uw systeem
: Zorg ervoor dat de sensor compatibel is met de bestaande systemen en meetapparatuur. Dit kan gaan om elektrische aansluitingen, data-uitgangen, en communicatieprotocollen.

Levensduur en betrouwbaarheid
: Kijk naar de verwachte levensduur en de betrouwbaarheid van de sensor in jouw specifieke toepassing. Dit kan op de lange termijn kosten besparen en de operationele efficiëntie verbeteren.

Veiligheidsvoorschriften en certificeringen
: Controleer of de sensor voldoet aan relevante veiligheidsvoorschriften en industriestandaarden, vooral bij toepassingen met gevaarlijke of medische materialen.

Door al deze factoren mee te nemen, kunt u een weloverwogen keuze maken voor de druksensor die het beste bij uw specifieke toepassing past.

Toekomstige trends in drukmeting

De technologie rond druksensoren blijft zich ontwikkelen, en er zijn enkele opkomende trends die interessant kunnen zijn:

  • Internet of Things (IoT)
  • Nanotechnologie
  • Draadloze Sensoren
  • Zelfdiagnose en -kalibratie

Meer over zelfdiagnose en zelfkalibratie

Zelfdiagnose verwijst naar het vermogen van een druksensor om zichzelf te controleren en mogelijke problemen of afwijkingen te identificeren zonder externe interventie. Zelfkalibratie verwijst naar het vermogen van een druksensor om automatisch zijn eigen metingen aan te passen en te corrigeren zonder menselijke tussenkomst. Dit is belangrijk voor het behouden van nauwkeurigheid en betrouwbaarheid over tijd en onder veranderende omstandigheden.

Door bijvoorbeeld continuïteitstests kan de sensor continu de status van zijn eigen elektrische circuits monitoren en melden als er een onderbreking of kortsluiting wordt gedetecteerd. Ook kan de sensor gegevens vergelijken met een bekende externe referentiebron, zoals atmosferische druk of een externe kalibratiebron, en zichzelf dienovereenkomstig aanpassen. De sensor kan de prestaties van zijn interne componenten volgen en meldingen geven als deze buiten de gespecificeerde toleranties vallen, zoals een verslechtering van het piëzo-element of een verandering in capacitieve metingen.

Door gebruik te maken van geavanceerde algoritmen en machine learning, kan de sensor patronen in de meetgegevens analyseren en voorspellen wanneer kalibratie nodig is. Dit kan leiden tot proactieve aanpassingen en verbeterde nauwkeurigheid.

Tot slot

Druksensoren zijn cruciaal in een breed scala aan industriële en wetenschappelijke toepassingen, variërend van eenvoudige vloeistofniveaumetingen tot complexe monitoring van zware industriële processen. Door de juiste sensor te kiezen – of het nu gaat om piëzo-elektrische, piëzo-resistieve,capacitieve, of rekstrooktechnologieën – kunt u de prestaties, veiligheid en betrouwbaarheid van uw systeem aanzienlijk verbeteren.

Innovaties zoals zelfdiagnose en zelfkalibratie bieden een glimp van de toekomst, waarin druksensoren niet alleen nauwkeuriger en betrouwbaarder worden, maar ook slimmer en autonomer. Blijf via ons op de hoogte van deze ontwikkelingen en profiteer optimaal van de mogelijkheden die moderne druksensoren te bieden hebben. Uiteindelijk leidt dit niet alleen tot betere prestaties en lagere operationele kosten, maar ook tot een veiligere en efficiëntere werkomgeving.

Neem gerust contact met mij op

voor technische vragen of opmerkingen over technologie en druksensoren